24 marca 2020 roku zmieniły się przepisy dotyczące upadłości konsumenckiej, uregulowane w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (Dz.U.2019.498).
Dotychczas postępowanie upadłościowe osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej sprowadzało się do oddłużenia niewypłacalnych konsumentów poprzez umorzenie części lub całości długów i zaspokojenie należności wierzycieli. W pierwszej kolejności po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości sąd każdorazowo badał przyczyny upadłości konsumenta i zgadzał się na nią tylko względem tych dłużników, którzy nie dopuścili się rażącego niedbalstwa lub umyślności w doprowadzeniu się do stanu niewypłacalności. Następnie po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości dłużnika ustalano plan spłaty wierzycieli wraz ze spisaniem jego wierzytelności i likwidacją masy upadłości. Plan spłaty wyznaczany był maksymalnie na 36 miesięcy, a po jego wykonaniu sąd wydawał postanowienie o umorzeniu reszty zobowiązań.
Ponadto była możliwość umorzenia zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli osobista sytuacja upadłego wskazywała, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat wierzycieli.
Znowelizowane przepisy ustawy prawo upadłościowe wprowadzają zmiany do dotychczasowego postępowania względem osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także powołują nowe procedury, tj. warunkowe umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oraz umorzenie w drodze układu.
Najistotniejsze założenia nowelizacji przepisów ustawy prawo upadłościowe:
- sądy nie będą oceniały „moralności” dłużnika na etapie weryfikacji wniosku o ogłoszenie upadłości, weryfikowana będzie niewypłacalność dłużnika, a upadłość zostanie ogłoszona również gdy dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
- po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości sąd będzie oceniał czy dłużnik doprowadził się do stanu upadłości umyślnie lub wskutek własnych zaniedbań czy też stan upadłości powstał z przyczyn niezależnych od dłużnika. Od tej oceny będzie zależał okres spłaty zobowiązań i będzie wynosił 36 miesięcy (przyczyny niezależne od dłużnika) lub 36 do 84 miesięcy (przyczyny zawinione od dłużnika),
- po ustaleniu przez sąd listy wierzytelności i likwidacji majątku sąd wyda jedno ze wskazanych rozstrzygnięć: 1. ustali plan spłaty wierzycieli; 2. umorzy zobowiązania bez ustalenia planu spłaty wierzycieli; 3. warunkowo umorzy zobowiązania dłużnika bez planu spłaty wierzycieli; 4. odmówi ustalenia planu spłaty wierzycieli czy umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli,
- oddłużenie na mocy zatwierdzonego przez sąd układu, zawartego przez dłużnika i zgromadzenie wierzycieli, przy czym postępowanie musi zostać przeprowadzone pod nadzorem doradcy restrukturyzacyjnego.
Należy przy tym podkreślić, iż umorzeniu w dalszym ciągu nie będą podlegały zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, wynikające z rent, z tytułu odszkodowania za wywołane choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, jak również zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sądy kar grzywny, wykonania obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Równocześnie ustawodawca wprowadził nowy przepis (art. 125 ust. 3 zd. 2 i 3 ustawy prawo upadłościowe), zgodnie z którym małżonek lub były małżonek upadłego będzie mógł wystąpić z powództwem uznania rozdzielności majątkowej za skuteczną w stosunku do masy upadłościowej, przy czym konieczne będzie spełnienie dwóch przesłanek: udowodnienie przed sądem, że w chwili powstania rozdzielności majątkowej nie wiedział o nadmiernych długach współmałżonka, a także, że rozdzielność taka nie doprowadziła do pokrzywdzenia wierzycieli. Ocena spełnienia lub też braku wypełnienia tych przesłanek pozostanie w gestii sądu.
W przypadku chęci uzyskania porady prawnej dotyczącej postępowania upadłościowego zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.
